Monday, January 13, 2014

Quét nhà, hót rác ngày Tết là đại kỵ?

Việc kiêng kỵ còn tùy vào quan niệm riêng của từng gia đình. Song, hiểu các tập tục ngày Tết sẽ giúp người ta biết cách cư xử sao cho tế nhị, tránh gây hiểu lầm, khó xử.

Theo quan niệm dân gian, việc quét nhà trong ngày Tết sẽ quét đi theo cả lộc xuân, gia đình sẽ bị xui xẻo.

Tục này bắt nguồn từ một điển tích của Trung Quốc ghi trong "Sưu thần ký". Có  người lái buôn tên là Âu Minh, đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần cho một người hầu tên là Như Nguyệt, đem về nhà được vài năm thì Âu Minh ăn nên làm ra, nhà rất giàu.
Một hôm, nhân ngày mồng một Tết, không biết vì lý do gì Âu Minh đánh Như Nguyệt, cô sợ quá chui vào đống rác ở góc nhà. Vợ Âu Minh không để ý nên vô tình quét nhà hót luôn cả đống rác có Như Nguyệt bên trong đổ đi. Từ đó nhà Âu Minh lại nghèo đi. Người ta bảo Như Nguyệt chính là thần tài và lập bàn thờ để thờ. (Có lẽ vì vậy mà bàn thờ thần tài thường để ở góc nhà). Từ đó có tục kiêng hót rác trong ba ngày đầu năm do người ta sợ hót mất thần tài ẩn trong đó đổ đi, sự làm ăn sẽ không phát đạt.

Quét nhà, hót rác là việc làm "đại kỵ" ngày đầu năm.

Ở Việt Nam lại có chuyện “Sự tích cái chổi” để giải thích tập tục này.

Ngày xưa ở trên trời có một người đàn bà nấu ăn rất khéo tay nên Ngọc Hoàng giao cho bà chuyên trông nom công việc nấu ăn ở thiên trù. Nhưng bà lại có tật hay ăn vụng và tham lam. Bà yêu một lão chăn ngựa cho thiên đình. Đã nhiều phen bà lấy cắp rượu thịt trong thiên trù giấu đưa ra cho lão và cũng nhiều phen bà dắt lão lẻn vào kho rượu, mặc sức cho lão bí tỉ. Lệ nhà trời những người hầu hạ đều có thức ăn riêng, nhất thiết không được đụng chạm đến ngự thiện, dù là Ngọc Hoàng ăn thừa cũng vậy.
Một hôm, Ngọc Hoàng mở tiệc đãi quần thần. Giữa lúc cỗ đang bày lên mâm thì từ đàng xa, bà đã nghe tiếng lão chăn ngựa hát. Bà biết lão tìm mình. Bà lật đật ra đón và đưa giấu lão vào phía góc chạn. Trong bóng tối, trên giá mâm đặt ở gần đó có biết bao là mỹ vị mùi hương thơm phức. Đang đói sẵn, lão giở lồng bàn sờ soạng bốc lấy bốc để...

Khi những người lính hầu vô tình bưng mâm ngự thiện ra thì bát nào bát ấy đều như đã có người nếm trước. Ngọc Hoàng thượng đế vừa trông thấy không ngăn được cơn thịnh nộ.
Tiếng quát tháo của Ngọc Hoàng dữ dội làm cho mọi người sợ hãi. Người đàn bà nấu bếp cúi đầu nhận tội và bị đày xuống trần, bắt phải làm chổi để phải làm việc luôn tay không nghỉ và tìm thức ăn trong những rác rưởi dơ bẩn của trần gian. Lâu về sau, thấy phạm nhân bày tỏ là phải làm khổ sai ngày này qua tháng khác không lúc nào được nghỉ, Ngọc Hoàng thương tình ra lệnh cho nghỉ ba ngày trong một năm. Ba ngày đó là ba ngày Tết Nguyên đán. Bởi vậy đời sau trong dịp Tết Nguyên đán, người ta có tục lệ kiêng không quét nhà để cho chổi được nghỉ.

Tuy nhiên, theo  GS Ngô Đức Thịnh - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa Việt Nam, việc kiêng kỵ này còn tùy thuộc vào quan niệm và tín ngưỡng riêng của từng người, từng gia đình. Song, nếu hiểu biết các tập tục ngày Tết sẽ giúp người ta biết cách cư xử sao cho tế nhị, tránh gây hiểu lầm, khó xử trong các mối quan hệ.

Nguyễn Vũ

http://news.zing.vn/Quet-nha-hot-rac-ngay-Tet-la-dai-ky-post384913.html#home_featured.tinnong

2 comments:

  1. Đó chỉ là kiêng cái ngọn, chứ cái gốc chính là cội phước, mình phải gieo trồng cây phước báo cho lớn mạnh thì mọi thứ đều may mắn, còn không có phước thì kiêng cả năm vẫn cứ xui như thường à :)
    Nói kiêng cử nhà P là số 1, P là người hay phàn nàn gia đình về chuyện này nhất, với quan niệm được kế thừa là nhà càng nhiều rác càng có tiền, nên trong mấy ngày tết sàn nhà đầy vỏ dưa, vỏ quýt, v.v...P lấy chổi lùa vô một bên cũng bị la, năm nào cũng kiêng cử (không được lau chùi, giặt giũ ngày mồng 1 để cả năm được an nhàn mà P thấy không có ngày nào cha P có mặt ở nhà, còn ở Mỹ thì ai cũng mạng trâu hết, cày quanh năm suốt tháng chứ hong phải kiêng một ngày là cả năm được mạng heo đâu) mà nhà P vẫn xui như thường, bệnh tật đến viếng cả gia đình chứ không phải một người, tiền tài đua nhau mà ra sạch, phước đã hưởng tận rồi, sát sanh nhiều quá nên giờ quả trổ thôi: cha mẹ P có 6 người con, cứ mỗi đứa con được sinh ra là một ngày cắt cổ một con gà hầm gừng ăn, hoặc xen kẻ một ngày 1 kg thịt heo cho đến đầy tháng lấy 6x30= 180 con, rồi đầy tháng mấy chục bàn mỗi bàn ít nhất 7 con này con nọ bị giết, rồi tết, lễ, mừng tuổi, đám cưới, đáng giỗ, tang v.v...không biết bao nhiêu con bị chết....P cũng bị cắt cổ gà cổ vịt vì là con lớn trong nhà. Mấy con này buồn khóc, rơi nước mắt như vang xin P tha cho mà P không biết...Ui trời bây giờ nghĩ lại mà thấy sợ toát cả mồ hôi, sao mình tàn nhẫn và ác quá, phải chi mình biết luật nhân quả sớm thì tốt biết mấy.

    May mắn là bây giờ P đã biết được luật nhân quả và sống riêng nên vợ chồng chỉ tin vào luật nhân quả, sống và làm việc theo luật nhân quả mà thôi, không dám sát sanh, và hong kiêng những tập tục này trong mấy ngày tết :)

    ReplyDelete
  2. Sát sanh là cái tội lớn nhất , bởi vậy Phật đặt giới sát làm đầu . Mình hồi nhỏ cũng giết kiến và ruồi qúa trời luôn , trụng nước sôi chúng , đốt chúng tan tành hết , chắc chừng nữa mình sẽ bị chết cái nạn lửa và nước qúa P :(

    ReplyDelete